مجلس و دولت بر سر دوراهی رمز ارزها

به گزارش دنیای بانک، امروز صحن علنی مجلس به محل اختلاف‌نظر بین نمایندگان موافق و مخالف به رسمیت شناخته استخراج و تجارت رمز ارزها تبدیل شده بود. این اختلاف‌نظر در شرایطی شدت گرفته که کمیسیون اقتصادی مجلس در گزارشی هشدار داده است: مردم به‌صورت گسترده‌ای در حال گرایش و فعالیت در این بازار هستند. این در حالی است که هیچ‌یک از بسترهای تبادل این رمز ارزها در کشور دارای مجوز نمی‌باشند و البته هیچ سیاست‌گذاری برای اقدام قانونمند در این حوزه نیز در کشور انجام‌نشده است که از نقاط ضعف کشور در این موضوع است.

این در حالی است که امیرحسین طیبی فرد، معاون حقوقی و مجلس بانک مرکزی،  معتقد است: کشورهایی که تجارت رمز ارز را به رسمیت شناخته‌اند، از آن مالیات می‌گیرند. اظهارنظر این مقام ارشد بانک مرکزی این گمانه را تقویت می‌کند که بانک مرکزی تصمیم دارد تا دولت را تشویق کند که از تجارت رمز ارزهای مالیات بگیرد. با این حال طیبی‌فرد با حضور در صحن علنی مجلس، از نمایندگان خواست تصمیم‌گیری را متوقف کنند تا دولت لایحه‌ای در ارتباط با استخراج و داد و ستد رمزارزها تقدیم مجلس کند.

کمیسیون اقتصادی مجلس می‌گوید: به دلیل فقدان مقررات و عدم وجود بازار سازمان‌یافته، عموم مردم به دلیل عدم بهره‌مندی از دانش لازم در خرید امن رمز ارزه‌ای باقابلیت اتکای بیشتر و همچنین عدم دسترسی به صرافی و فروشندگان دارای مسئولیت داخلی، با انجام خریدهای اینترنتی دچار خسارت و یا حتی به‌طور ناخواسته درگیر جرائم پول‌شویی شده و می‌شوند، از این حیث لازم است ضمن تعیین متولی، به ساماندهی این تقاضاها پرداخته شود.

البته یکی از دغدغه‌های اساسی، تبعات رسمیت یافتن رمز ارز در تبادلات داخلی است چراکه اولاً استفاده از رمز ارز در مبادلات داخلی موجب تضعیف حکمرانی ریال و کاهش اقتدار بانک مرکزی خواهد شد ثانیاً رسمیت یافتن آن باعث اقبال عمومی به استفاده از آن می‌شود درحالی‌که حوزه رمز ارز به دلیل ویژگی‌های غیرقابل‌کنترلی آن می‌تواند زمینه‌ساز خسارت شود.

رمزارزها را نمی‌توان ندید!

سید مجتبی محفوظی نماینده آبادان در مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی  امروز قوه مقننه در خصوص گزارش کمیسیون اقتصادی پیرامون رمز ارزها، گفت: رمز ارزها و ارزهای دیجیتالی در دنیا معمول شده و دنیا به دنبال حرکت به این سمت است. دولت با بررسی متقن و برنامه‌ریزی علمی باید این موضوع را موردپژوهش قرار دهد.

 

نماینده مردم آبادان در مجلس افزود: موضوع رمز ارزها موضوعی غیرقابل‌انکار است که نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم یا کنار بگذاریم لذا ضرورت دارد قانونی برای آن وضع شود. حذف کلی رمز ارزها امکان‌پذیر نیست و دولت باید در این زمینه لایحه به مجلس دهد.

وی اظهار کرد: مجلس کار قانونی خود را انجام خواهد داد، بی‌قانونی موجب مشکلات عدیده‌ای ازجمله قطعی‌های مکرر برق‌های خانگی و صنعتی و نارضایتی مردم شده است که این شرایط باید ساماندهی شود.

محفوظی تصریح کرد: تصویب قانون رمز ارزها برای کنترل و ساماندهی شرایط ضروری است، همچنین حجم ضرر و زیان این بخش با انجام پژوهشی متقن و برنامه‌ریزی علمی باید کاهش یابد.

تجارت رمز ارز زیر نظر بانک مرکزی یا بورس

سید کاظم دل‌خوش اباتری در رابطه با گزارش کمیسیون اقتصادی در خصوص وضعیت صنعت استخراج رمزارزهای جهان روا و مبادلات داخلی آن در کشور گفت: گزارش کمیسیون اقتصادی در این خصوص شامل نقاط ضعف و قوت رمز ارزها بود لذا باید از این کمیسیون و اعضای آن برای توجه به دو جنبه این موضوع مهم تشکر کنیم.

نماینده مردم صومعه سرا در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: نقش رمز ارزها در دنیای امروز هم در کاهش تحریم و هم در تولید و ذخیره‌سازی منابع نفتی بسیار موثر است اما اگر دقت کافی به آن نشود، آسیب‌های جدی به همراه دارد از جمله اینکه رمزارز پول یا ارز نبوده چرا که قدرت خرید و ارزش آن به صورت لحظه‌ای تغییر می‌کند از این رو جنبه کالا بودن آن پررنگ‌تر است.

وی افزود: کمیسیون اقتصادی بررسی وضعیت رمز ارزها را به کارگروه اقتصاد دیجیتال واگذار کردند که این موضوع نشان‌دهنده ضرورت توجه و تحقیق بیشتر درخصوص وضعیت رمز ارزها است. بسیاری از کشورهای دنیا در حال اجرای محدودیت‌هایی در معاملات رمز ارزها هستند، هیچ کشور معتبری این رمز ارزها را به عنوان وسیله پرداخت نپذیرفته است و ازطرفی بانک مرکزی نیز به دنبال ایجاد رمزارز اختصاصی با استفاده از تکنولوژی‌های موجود است.

سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس تصریح کرد: در تحقیقات و بررسی‌های رمز ارزها باید بین موضوع معاملات عمومی و استخراج رمز ارزها تفاوت قائل باشیم و این مهم حتماً باید مد نظر کارگروه تخصصی قرار گیرد چرا که استخراج به عنوان ابزاری برای تقویت مبادلات بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما به شرطی که تحت نظارت کامل بانک مرکزی باشد. ایجاد سایت‌های تبادل یا بورس‌های رمزارز بدون هیچ‌گونه رمزارز موضوع خطرناکی است که در صورت عدم توجه به آن خطرات زیادی به همراه دارد چرا که موجب تقویت خروج ارز از کشور می‌شود.

دلخوش خاطر نشان کرد: ایجاد هرگونه سایت مبادله رمزارز باید تحت نظارت شدید سازمان بورس یا بانک مرکزی باشد حتی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز که بخشی از اجرای این عملیات را برعهده دارد باید دقت کافی به این موضوع داشته باشد. یکی دیگر از مشکلات و چالش‌های رمز ارزها نیاز آنها به سوخت برق است. امسال مشاهده کردیم که استفاده زیاد از امکانات استخراج در مزارع رمزارز موجب بروز اخلال در برق شده و باعث ایجاد آسیب به صنعت، زندگی و کسب و کارهای مردم شده است لذا این موضوع هم نیاز به توجه و تحقیق بیشتر در خصوص استخراج رمز ارزها را یادآور می‌شود. علیرغم اینکه بازار ارزهای دیجیتال در دنیا در حال رونق گرفتن است، باید نهایت توجه را به توسعه این موضوع داشته باشیم.

رمز ارزها بومی شود!

در ادامه عبدالعلی رحیمی مظفری با اشاره به گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد بررسی‌ وضعیت صنعت استخراج رمزارزهای جهان روا و مبادلات داخلی آن در کشور گفت: امروز رمز ارزها با استفاده از برق یارانه‌ای استخراج می‌شوند، متاسفانه این بالاترین ضرر برای مردم است. در شرایطی که شرکت های رسمی و بزرگ در حال استخراج رمز ارزها هستند و از طریق فروش محصولاتشان ارز تولید می‌کنند، آنها را در سامانه تزریق نمی کنند، چطور می‌خواهیم این رمز ارزها را کنترل کنیم؟ بانک مرکزی چه راهکار کنترلی در این زمینه دارد؟ وقتی به راحتی در کمترین زمان بدون هیچ نظارتی از کشور خارج می‌شوند، چگونه می‌خواهیم این موضوع را رهگیری کنیم؟ بی تردید عدم رهگیری بزرگترین آسیب این پدیده است.

نماینده سروستان، کوار و خرامه در مجلس یازدهم ادامه داد: هنگامی که کارگاهی با ۷۰ الی ۸۰ کارگر تعطیل و تنها با چند نگهبان رمزارز تولید می‌کند، چگونه در مسیر تولید و اشتغالزایی گام بر می‌دارد؟ در شرایط فعلی تولید یک بیت کوین ۱۳ الی ۱۵ هزار دلار هزینه داشته اما متوسط فروش آن در سال ۵۱ هزار دلار بوده و تا سقف ۶۰ هزار دلار هم افزایش یافته است. حال سوال این است که سود آن به جیب چه کسی می‌رود؟ مالیات آن چگونه پرداخت می‌شود و عایدی آن برای کشور چیست؟

وی ادامه داد: رمز ارزها می‌توانند یک شبه فردی را میلیاردر و فردا شب وی را ورشکسته کنند، همانگونه که بارها درصحن مجلس در رابطه با بورس تذکر دادیم که جیب مردم را خالی می‌کند، اما برخی مسئولان و مردم توجهی نکردند و سپس بورس سقوط کرد و تعداد زیادی ورشکسته شدند. رمزارز بسیار بدتر از بورس است، چرا که با شدت بیشتری افراد را ورشکسته می‌کند.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم بیان کرد: وقتی در زمینه تولید برق مشکل داریم و تراز انرژی کشور منفی بوده، چطور می‌توانیم به موضوع استخراج رمز ارزها ورود کنیم؟ اگر یک تکنولوژی است باید جامع و کامل مورد بررسی قرار بگیرد، چرا برخی افراد موضوع تحریم ها را مطرح می‌کنند در حالی که ما زیر ذره بین همان کشورهای تحریم کننده رمزارز استخراج می‌کنیم، حال چطور می‌توانیم تحریم را دور بزنیم؟ اگر قرار است چنین کاری انجام شود، باید این کار بومی شود، لذا معتقدم گزارش کمیسیون اقتصادی در این رابطه بسیار سطح پایین بوده است، چرا که پوشش این کارها تولید ارز بوده اما معتقدیم صدمات زیادی به کشور وارد می‌کند. ما از تکنولوژی عقب نخواهیم ماند، اما اجازه توسعه موضوعی که ابتدا و انتهای آن مشخص نیست را نمی دهیم.

ضابطه مشخص نداریم

محمدرضا پور ابراهیمی نیز درباره گزارش کمیسیون اقتصادی در خصوص وضعیت صنعت استخراج رمزارزهای جهان روا و مبادلات داخلی آن در کشور گفت: رمزارز پدیده‌ای است که در شرایط کنونی چه بخواهیم و چه نخواهیم آثار خود را بر حوزه اقتصادی می‌گذارد و اگر کتمان کنیم نمی توانیم از ظرفیت آن استفاده کرده یا با تهدیدات مربوطه مقابله کنیم.

نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه کمیسیون اقتصادی به منظور ساماندهی وضعیت کنونی به موضوع رمز ارزها ورود کرد، افزود: هرچند از مجلس دهم به این موضوع ورود کردیم اما هیچ اراده‌ای در دولت یازدهم و دوازدهم برای رسیدگی به پدیده رمز ارزها وجود ندارد اما اگر دولت سیزدهم مایل به همکاری است می‌تواند همکاری مشترکی میان مجلس و دولت در این زمینه شکل گیرد.

وی ساماندهی وضعیت کنونی رمز ارزها را یکی از دستاوردهای گزارش کمیسیون در این باره دانست و اضافه کرد: در حال حاضر چارچوب مشخص و ضوابط خاصی در حوزه رمز ارزها وجود ندارد و بخشی از مشکلات کنونی نیز ناشی از عدم شناخت کامل و جامع مردم و سرمایه‌گذاران از این حوزه است.

 

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در تشریح سازمان‌های مربوط به استخراج رمز ارزها گفت: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مسئول آماده‌سازی بستر فضای مجازی، وزارت صنعت، معدن و تجارت متولی صدور مجوزها، وزارت امور اقتصادی و دارایی ناظر بر عملیات پولشویی در اقتصاد، وزارت نیرو متولی تأمین برق مورد نیاز تولید رمزارز و بانک مرکزی موتور و محور اصلی تصمیمات است.

پورابراهیمی با اشاره به اینکه فلسفه ورود کمیسیون اقتصادی به موضوع رمز ارزها ساماندهی وضعیت نابسامان کنونی است و محور آن شفافیت اطلاعات قرار دارد، ادامه داد: در حال حاضر حجم عظیمی از گردش مالی در نظام اقتصادی کشور به دلیل عدم ساماندهی رمز ارزها از تیررس نظارت حاکمیت خارج شده و از ظرفیت مالیاتی آن استفاده نمی‌شود.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم تبادل و استخراج را دو محور اصلی رمز ارزها دانست و افزود: استخراج رمزارز در داخل با مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام می‌شود و تولید آن بدون مجوزهمانند سایر کسب و کارها خلاف است و باید با آنها بر اساس قانون برخورد شود.

وی با بیان اینکه تبادل رمز ارزها که مبنای آن تولید رمزارز داخلی نیز نیست، اهمیت بسیاری دارد، گفت: در نشست امروز نماینده بانک مرکزی به من گفت که بانک مرکزی در این زمینه لایحه ارائه می‌کند حال آن که با وجود گذشت چندین سال در دولت‌های یازدهم و دوازدهم بانک مرکزی حتی یک صفحه A4  نیز درباره موضوعاتی مانند اصلاح قانون بانک مرکزی و قانون پولی و بانکی به مجلس ارائه نکرده است در حالی که کمیسیون اقتصادی با کار کارشناسی این گزارش را تدوین کرده است.

استخراج آری؛ تجارت هرگز!

در پایان نیز بهروز محبی نجم‌آبادی در جریان بررسی گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد بررسی‌وضعیت صنعت استخراج رمزارزهای جهان روا و مبادلات داخلی آن در کشور (در اجرای تبصره(۱) ماده (۴۵) آئین نامه داخلی مجلس، گفت: یکی از مسائل جدی حوزه اقتصادی کشور تنزل ارزش پول ملی و قدرت خرید مردم است که رهبری حکیم و فرزانه در پیامشان به مجلس آن را از مؤلفه های اصلاح خطوط اصلی اقتصاد بیان فرمودند.

نماینده مردم سبزوار، جغتای، جوین، خوشاب و داورزن در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: یکی از راه های تقویت پول ملی، کاهش نیاز به دلار و ارزهای رایج است و به نظر می‌رسد اقتصاد ایران زمانی می‌تواند در مقابل این ارزهای رایج عرضه اندام کند که بتواند از راه های مختلف و متنوع این نیاز را کم کند که یکی از این مسیرها موضوع رمز ارزها است.

وی تصریح کرد: کشوری که بیش از تمام کشورها در معرض تهدید بوده و دارای استعدادهای فراگیر و نخبگانی برجسته و انرژی خدادای ارزشمند است چرا نباید خود از ابداع کنندگان و ایجاد کنندگان این شیوه و اندیشه باشد.

نجم آبادی با بیان اینکه این صنعت متکی بر فناوری است و قطعا اندیشمندانمان می‌توانند در سخت افزار و نرم افزار آن ورود کنند، افزود: اولین نکته مهم در این مورد این است که بدانیم در ورود به این میدان با تاخیر عمل کردیم بنابراین باید جبران مافات در دستورکار باشد، دوم اینکه شیوه مواجهه ما باید عالمانه، دقیق و مبتنی بر هوشیاری در ابعاد فنی و حقوقی باشد و از این ظرفیت که خارج از محاسبات و تسلط ساختار جهانی حاکم است به نوعی کمتر در دید و رصد قدرت های خاص جهانی است، برای عبور از تحریم بهره ببریم و از آن به عنوان ابزار و نه پول استفاده کنیم.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم خاطرنشان کرد: مسئله بعدی این است که افراد باید با آگاهی و آموزش لازم و تسلط و قانونمندی و ضریب اطمینان بالا به این عرصه ورود کنند و حاکمیت در مقابل شفافیت رفتار، درآمدها و هزینه ها به آن ها کمک کند.

وی یادآور شد: به واسطه ابهاماتی که وجود دارد قسمت قابل توجهی از دارایی های ناشی از آن باید در زمینه های پایدار و با ثبات هزینه شود و بر نوسانات احتمالی و ریسک ناشی از آن هم مواظبت شود.

نجم آبادی اظهار کرد: مسئله بعدی تاخیر در قانونمندسازی و تعریف ساختار دقیق هرگز روا نیست بخش خصوصی قانونمند و شفاف امروز در چنبره تحریم برای ورود به کالاهای پایه و اساسی نیازمند استفاده از رمز ارزها باشند اما متاسفانه به دلیل نبود قانون طرفی نبسته اند.

وی افزود: ورود به این میدان قانونی روشن و متولی مشخص می‌طلبد تا غیرمجازها را محدود کنیم تا قسمتی از نیازهای اقتصادی ما را پاسخ روشن بدهد.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم تاکید کرد: کشور عزیزمان با وجود انرژی های فسیلی ارزشمند به شدت نیازمند نیروگاه های تجدیدپذیر و پنل های خورشیدی است که در بسیاری از مناطق این مرز و بوم که عالی ترین زاویه تابش را دارند می‌توانند در کنار مزارع رمز ارز مشکل محرومیت ها و اشتغال در مناطق محروم را حل کنند.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، تصریح کرد: براساس محاسبات کارشناسان، آورده ما از این مسیر سالانه می‌تواند تا سقف ۵ میلیارد دلار باشد که می‌طلبد قانونی مدون و دقیق و همه جانبه برای آن داشته باشیم تا تهدیداتی که ممکن است وجود داشته باشد مورد بررسی قرار گیرند و در مقوله پدافند غیرعامل به آن پرداخته شود.